ARCADIS is momenteel een grote, internationaal opererende speler op het gebied van de integrale dienstverlening aan de industrie in de breedste zin van het woord. Deze dienstverlening ontstond in het midden van de vorige eeuw door de Heidemij bij de Brabantse en Limburgse metaal- en productiebedrijven. Vanuit de traditionele werkvelden zoals cultuurtechniek, specialiseerde de organisatie zich meer en meer als een integrale adviseur op het gebied van de (her)ontwikkeling van industriële bedrijfslocaties (Site Development). De kiem voor, en katalysator van de industrietak van het huidige ARCADIS ligt echter in Zuid-Limburg bij DAF NedCar.
Een nieuwe fabriek in Zuid-Limburg
Het bedrijf DAF (Van Doorne’s Automobiel Fabriek N.V.) was een Nederlandse autofabrikant die was gevestigd in het Limburgse Born, waar het vanaf de eind jaren ’60 al snel omgedoopt werd tot DAF NedCar. Het bedrijf kampte destijds in Eindhoven met een productietekort en wilde een nieuwe fabriek bouwen. Omdat Limburg na het sluiten van de Staatsmijnen te maken had met een grote werkloosheid, besloot de overheid DAF NedCar met staatsteun te ondersteunen bij de ontwikkeling van een personenautoproductielocatie in Zuid-Limburg. Gekozen werd voor een locatie aan de A2, op korte afstand van zowel Vliegveld Aachen-Maastricht als Belgisch Limburg.
Luchtfoto DAF-fabriek te Bron in 1968. Uit: Fotocollectie Nederlandse Heidemaatschappij.
Aanpak en rol Heidemij
De Heidemij ondersteunde DAF NedCar in deze onderneming. Een honderd hectare groot gebied werd omgezet van agrarisch bouwland naar een modern industrieel productiecomplex. In de eerste instantie werd de Heidemij vooral ingezet voor doorsnee (uitvoerende) werkzaamheden, zoals het draineren, ontwateren en bouwrijp maken van de voormalige weilanden. Daarna werd er meer beroep gedaan op andere specialismen, zoals structuurplannen, vergunningaanvragen, logistieke planning en ontwerp. Tot slot ondersteunde de Heidemij de overgang van de personenautotak van DAF naar opeenvolgend Volvo, Mitsubishi, Smart en BMW/Mini; later bekend als VDL NedCar. Dit alles in nauwe samenwerking met het omvangrijke bouwbureau van de klant (circa. 100 medewerkers) en andere betrokken partijen.
DAF-auto’s op de lopende band in Born. Uit: Andere Tijden.
Elkaars taal spreken
De redenen dat de relatie DAF NedCar à VDL met Heidemij/ARCADIS al ruim vijftig jaar standhoudt (soms heel hecht en omvangrijk, soms wat minder) heeft te maken met de specifieke kennis van het regionale netwerk, markt en het gebied. Maar volgens beide partijen vooral ook het feit dat men dezelfde taal spreekt. Vakinhoudelijk (pragmatisch, oplossingsgericht), maar zeker ook letterlijk (Zachte G). Limburgse löss moet je ‘kennen’ wil je erop ontwikkelen. ‘Op schoot’ van de klant, goed luisterend, samen Het Nieuwe ontwikkelen. Bij dit alles bleek het tenslotte zeer waardevol dat beide organisaties met elkaar konden meegroeien; van klein en lokaal, naar groot en internationaal werkend en denkend.
Koningin Juliana bij de opening van de DAF fabriek in 1968. Door: ANP/Ge van der Werff.
Katalysator
De samenwerking met DAF NedCar was voor de Heidemij en later Arcadis de katalysator voor de ontwikkeling van een industrietak in het algemeen, en Site Development in het bijzonder. Dit Arcadisproject was kenmerkend voor de transformatie van een uitvoerende rol naar de advies/consultancy rol die wij vandaag de dag kennen. Opdrachtgevers waarvoor integrale site development-activiteiten zijn verricht, vergelijkbaar met die bij DAF NedCar, zijn Philips, DSM, Gefco, Dumeco (Vion), OCE, ECT en BMW in Duitsland.